Over de boekenweekgeschenken 2005

Zoals ieder voorjaar heeft het Christelijk Lektuur Kontakt (Kontakt? Oei) een eigen boekje uitgegeven naast het landelijke boekenweekgeschenk, geschreven door Jan Wolkers. Of moeten we zeggen: in plaats van het landelijke boekenweekgeschenk?

Wie het boekje van Jan Wolkers vergelijkt met dat van Adrian Verbree, zal een opmerkelijke overeenkomst aantreffen. Hoewel de werkjes zich afspelen in nogal verschillende domeinen, is liefde de verbindende schakel. Wolkers beschrijft (in de beste traditie van'Turks Fruit') een kunstenaar die zich woest te buiten gaat aan de vleselijke liefde en Verbree een jongen die vriendelijk maar beslist door zijn vriendin wordt terechtgewezen wanneer hij suggereert dat ze het bed zouden kunnen delen. Maar Wolkers’ alter ego wordt radeloos als hij zijn geliefde kwijtraakt. en hetzelfde geldt voor Verbrees Harmen, die een onheilspellende apocalyptische ontknoping vreest voor zijn vriendin Jolinde.

Ik vind Wolkers’ thrillerachtige verhaallijn eerlijk gezegd nogal dunnetjes. Bij Verbree is de eindtijdstemming een ingrediënt die het boek doortrekt. Dat maakt Verbrees boekje compositorisch sterker. Maar waarom heeft Verbree gemeend zich te moeten voegen bij de tientallen, zo niet honderden auteurs van de laatste decennia die menen dat ze het einde van de wereld zoals beschreven in het bijbelboek Openbaring wel even nader kunnen toelichten?
Vanuit het perspectief van de reli-thrillers kan overigens worden opgemerkt dat Verbree niet erg ver gaat in zijn fictionalisering van de eindtijd en de apocalyps. Bij Verbree geen door de lucht flitsende, vies ruikende duivelen zoals bij Frank E. Peretti en ook geen opname van de gemeente zoals bij Randy Alcorn (toch?). Verbrees literaire grepen op dit gebied blijven beperkt tot een ontregeling van de seizoenen en het verschijnen van een raadselachtige tekst (juist, EST) op huizen van gelovigen.

Maar toch. Met deze literaire middelen vergrijpt Verbree zich aan de bijbel, die deze historische pretentie niet voert. Maar wat erger is, hij maakt zich in één klap onverstaanbaar voor de rest van de wereld en laat deze over aan het treurige leven van de hoofdpersoon van Jan Wolkers.